Een medewerker kan door overgewicht de steiger niet meer op - wat kan je doen?

Een medewerker kan door overgewicht de steiger niet meer op – wat kan je doen?

Vorig jaar kreeg ik een telefoontje van een bezorgde eigenaar van een schildersbedrijf. Hij had een medewerker die al 25 jaar als schilder bij zijn bedrijf werkte. Omwille van de privacy noemen we hem Piet. Goed werk, hart voor de zaak en bovenal een fijne vent. Door privéomstandigheden ging Piet steeds ongezonder leven en kwam hij zoveel kilo’s aan dat hij last kreeg van zijn knieën en rug. Even de steiger opklimmen zat er niet meer in. Sterker nog, sommige werkzaamheden kon Piet niet meer uitvoeren vanwege zijn overgewicht. Daarnaast meldde Piet zich vaker ziek. De werkgever vroeg mij: ‘Mag ik Piet verplichten om op dieet te gaan? En als hij weigert en zijn werk niet meer kan uitvoeren, is ontslag dan een optie?’ 

Zorgplicht werkgever 

Uit Gezondheid en Body Checks (voorheen PAGO’s) van onze branche blijkt dat meer dan 65% van de medewerkers in onze sector last heeft van overgewicht, waarvan ruim 18% te maken heeft met obesitas en bijbehorende gezondheidsproblemen. 

Obesitas wordt door werkgevers vaak gezien als iets wat in de privésfeer van de medewerker ligt. Daardoor zijn zij huiverig om hun medewerker aan te spreken. De werkgever is echter wel (financieel) verantwoordelijk voor de gevolgen (onder meer door de 2 jaar loondoorbetalingsplicht). Bovendien wordt aangenomen dat de werkgever een zorgplicht heeft. 

Werkgevers staan in hun recht om medewerkers aan te spreken op hun levensstijl, als daarbij de focus wordt gelegd op het functioneren. Werkgevers zijn er zelf ook bij gebaat dat hun medewerkers gezond leven. Dat levert winst op in het ziekteverzuim en verhoogt de productiviteit. 

Een werkgever mag zijn medewerker niet ontslaan vanwege een ongezonde leefstijl. Dit kan alleen in zeer bijzonder omstandigheden. Denk aan het niet voldoen aan een medische keuring voor een beroep waaraan bijzondere fysieke eisen worden gesteld. Zoals een marinier die de Coopertest niet haalt. 

De werkgever kan dus wel van een medewerker verlangen om af te vallen als; 

• Het overgewicht de medewerker ongeschikt maakt voor zijn functie; 
• De medewerker door zijn overgewicht een gevaar vormt voor de organisatie van de werkgever; 
• De organisatie van de werkgever onevenredig zwaar belast wordt door het verzuim van de medewerker. 

De kracht van een open gesprek 

In het geval van Piet heb ik de werkgever geadviseerd om de situatie open en eerlijk met elkaar te bespreken. En dat leverde al snel wat op. Piet stond er eigenlijk nooit bij stil om zijn ongemakken, veroorzaakt door zijn overgewicht, met zijn werkgever te bespreken. Laat staan om hem om hulp te vragen. Piet bleek opgelucht te zijn dat zijn werkgever zag wat er met hem aan de hand was. 

De bedrijfsarts werd ingeschakeld en gezamenlijk werd een plan gemaakt om Piet te helpen met afvallen en gezonder te leven. De werkgever financierde een coachingstraject waarbij ook gekeken werd naar de onderliggende redenen van Piets gewichtstoename. Daarnaast werd aan een collega die onlangs veel was afgevallen, gevraagd de ‘buddy’ van Piet te worden. Samen gaan ze nu tijdens de lunchpauze een stuk wandelen of voetballen. Een voorbeeld dat door andere collega’s ook wordt gevolgd. Hierdoor is de sfeer tussen collega’s ook een stuk beter geworden. En Piet? Piet vindt het moeilijk om het vol te houden, maar is, ook dankzij de steun van collega’s, inmiddels een paar kilo afgevallen. Hij voelt zich vooral weer vrolijker, fitter én weer gewaardeerd door zijn collega’s. 

Tips voor werkgevers 

Duurzame inzetbaarheid van medewerkers wordt steeds belangrijker. Medewerkers moeten langer doorwerken, terwijl leefstijl gerelateerde problemen steeds meer toe nemen. Voor werkgevers is het belangrijk om hun medewerkers gezond naar het pensioen te brengen. En daarom is het verstandig om een beleid te maken dat niet alleen medewerkers die individueel gezondheidsproblemen geholpen worden, maar waarbij de duurzame inzetbaarheid een belangrijk thema voor iedereen wordt. Hoe doe je dat? 

• Pak je RI&E erbij en inventariseer waar de uitdagingen op het gebied van duurzame inzetbaarheid liggen 
• Formuleer een beleid waarin het voor iedereen duidelijk is wat de focus van de duurzame inzetbaarheid ligt 
• Maak het medewerkers makkelijk om kleine stapjes te nemen: fruit in de keet, een bal om tijdens pauzes een potje te voetballen, een fiets van de zaak, korting op de sportschool, organiseer een vitaliteitsdag etc. 
• Laat medewerkers zelf meedenken over hoe ze hun eigen vitaliteit en duurzame inzetbaarheid kunnen verbeteren

Vragen over duurzame inzetbaarheid of vitaliteit? Neem contact op met mij.