'Wees geen eikel'
door Maarten Brand en Wilbert Teunissen
'Wees geen eikel'
“Laten we er niet omheen draaien: we hebben als bedrijfstak dringend behoefte aan nieuwe collega’s. Enthousiaste leerlingen, meiden en jongens, zij-instromers, ‘handjes’ met het (schilders-)hart op de juiste plek. Maar, hoe krijgen en houden we ze binnen? Vraag het aan de collega’s en je hoort ongetwijfeld: ‘zorg voor minder werkdruk!’ en ‘geef meer salaris!’.
Hoewel die oplossingen waardevol zijn, kosten ze wel veel geld en vraag ik mij af of het überhaupt zou kunnen (minder werkdruk terwijl de personeelstekorten oplopen). Is er niet een eenvoudige manier om dit probleem aan te pakken? Ik moest direct denken aan een idee van de Amerikaanse professor Robert I. Sutton. Suttons idee is simpel en gaat over het verbeteren van het beeld, het imago, dat mensen van je bedrijf hebben. De oplossing? Voer een ‘Wees Geen Eikel’-beleid in. Én, niet onbelangrijk, het kost niks meer.
Woest aantrekkelijk
Als je leerlingen vraagt waarom een bedrijf zo leuk is, dan krijg je vooral antwoorden als: ‘ik voel mij hier helemaal thuis’ en ‘het is gezellig met de collega’s’. Dit gaat dan over de bedrijfscultuur. Het is de cultuur waar (schaars) talent op afkomt, of op afknapt. Die cultuur bepaalt jouw imago. En het liefst is ieder bedrijf… woest aantrekkelijk!
Je zou zeggen dat een imago vooral gevormd wordt door de positieve verhalen en voorbeelden over jouw leerbedrijf. Denk aan die gezellige borrel op vrijdagmiddag, een leuke attentie op je verjaardag, de zomer-bbq, een aansprekende gezellige toolboxmeeting met aansluitend een hapje en een drankje… Natuurlijk helpt dat, toch is er meer nodig. Iedere cultuur (en ook het imago) wordt bepaald door … (denk hier even over na) … het slechtste gedrag dat een leermeester accepteert of zelf laat zien.
Neem nu de manier waarop collega’s, in de ‘hitte van de strijd’, soms over leerlingen spreken. Het is pijnlijk om te zien hoe neerbuigend collega’s soms kunnen zijn. Of heel kortaf en nors tegen leerlingen doen en dat blijkbaar de normaalste zaak van de wereld vinden (‘ze kunnen helemaal niks die leerlingen van tegenwoordig’). Die collega heeft blijkbaar niet in de gaten wat het effect hiervan kan zijn. Want je kunt als bedrijf je leermeesters een goede opleiding geven en als leermeester nog zo je best doen, als een collega zich als een eikel gedraagt dan ben je snel klaar.
Spreek af: ‘Wees geen eikel’
Daarom stel ik voor dat ieder bedrijf als basis een ‘Wees geen eikel’-regel invoert: de simpele regel dat je van collega’s verwacht dat ze zich als een fijne collega gedragen, om wie het ook gaat. Ga met elkaar om op de manier waarbij jij je ook prettig zou voelen. Spreek met elkaar af welk gedrag je accepteert, en welk gedrag niet. Want een fijne bedrijfscultuur is geen natuurverschijnsel, het is een afspraak. En die afspraak kun je veranderen. Dat is lastig, maar je kunt wel kleine stappen zetten. Je zult zien dat het de sfeer ten goede komt en het leerlingen een prettige en veilige leeromgeving geeft.
Werk maken van ‘Onboarden’ is een geweldig anti-eikelprogramma
Slim is het om te beginnen met het organiseren van een warm welkom voor iedere nieuwe leerling. De eerste weken zijn namelijk erg belangrijk voor een ‘goed gevoel’. Dus bedenk vóórdat iemand komt, wat je kunt doen om hem of haar te ‘boeien en te binden’. Zo voorkom je vroegtijdig afhaken en maak je duidelijk dat de leerling een hele goede keuze heeft gemaakt. Eikel-gedrag is daarbij uit den boze! Wil je een paar ideeën en handvatten om het onboarden van leerlingen in te vullen, download dan de hand-out Checklist Onboarding van de leermeester downloadsite.
En tot slot een laatste tip over het anti-eikel programma: hang in de keet of kantine een poster met in koeienletters: ‘Wees geen eikel’. Het kost niets, maar de impact is groot. Er valt dan zeker ook wat te lachen, en dat komt dan weer de sfeer ten goede.