'Schuur-feest'
door Maarten Brand en Wilbert Teunissen
'Schuur-feest'
Dus daar sta je dan: kwast in de ene hand, schuurpapier in de andere. Alsof je John Williams bent in je eigen versie van ‘Help, Mijn Man Is Klusser!’ Maar in plaats van een cameraploeg, een wanhopige echtgenote en een onwillige amateurklusser, heb je een leerling die lusteloos onderuitgezakt meer interesse heeft voor zijn telefoonscherm dan in de fijne kunst van het schilderen.
Komt het goed? Bekijk het anders…
Met de woorden van de trainer van de leermeestertraining nog vers in het geheugen: ‘Het komt ALTIJD goed met je leerling’, kijk je naar je uitgecheckte leerling. Je probeert ondertussen die irritatievlekken in je nek te negeren, terwijl je je gedachten: ‘waarom luister je niet gewoon?’ en ‘vroeger deden wij zoiets niet…’, probeert weg te denken.
Welkom in de wereld van het leerling begeleiden: waar de geur van peut zich mengt met de zoete aroma van de generatiekloof. En geloof me, die kloof voelt soms breder dan de gaten in de Ajax-defensie.
Schuur-feest
Ik snap je helemaal: alles zit tegen. Maar, toch… bekijk het eens anders. Stel dat deze situatie met jouw leerling geen drama is, maar een groot feest: een schuur-feestje welteverstaan. Want voordat wij de nieuwe generatie kunnen schilderen in de kleuren van het vak, moeten we de ondergrond goed voorbereiden. Hoe beter die basis is afgewassen en geschuurd, des te beter het verfsysteem zal zijn.
De ergernis die je voelt, de frustratie als je leerling weer eens met kop en schouders in z’n telefoon zit: dat is niet alleen normaal, het is fantastisch! Als jij je ergert over het gedrag van je leerling betekent dit dat jij betrokken bent, hoge verwachtingen hebt en er écht wat van wilt maken.
Zie het als schuurpapier. Ja, je leest het goed. Jouw irritatie is precies wat je nodig hebt om de situatie waarin je met je leerling zit eens flink op te ruwen. Die schuring is noodzakelijk zodat de nieuwe verflaag van kennis en vaardigheden beter hecht. Want laten we eerlijk zijn, een beetje wrijving maakt het eindresultaat alleen maar mooier.
En trouwens, jouw leerling die met zijn hoofd bij TikTok-filmpjes en Instagram zit, ergert zich andersom misschien net zo aan jouw afkeurende blik. Jouw opmerkingen als ‘zou je dat nou wel doen?’ en ‘vroeger, toen ik zo oud was als jij…’ opmerkingen.
Irritant luie donder
Dus, in plaats van met ingehouden woede te denken ‘Zoek het maar uit als je niet wil,’ zeg je: ‘Kom, we maken er samen iets moois van.’ Ja, het moet misschien wat meer schuren dan je lief is, en ja, soms vraag je je af of je niet beter zonder leerling zou werken. Bedenk dan dat ook jij vroeger waarschijnlijk ook zo’n zelfde irritante luie donder was die alles beter wist en last had van leermeesters die zich overal tegenaan bemoeien.
Kunst is het om ‘in-verbinding’ te blijven met je leerling en die verbinding ontstaat juist door de wrijving op te zoeken; door samen door de stofwolken van frustratie heen te kijken. Want laten we wel wezen, ook jij hebt met het zweet op je voorhoofd geprobeerd een kozijn netjes te besnijden; je eerste druppel gemorst; met te weinig nachtrust op de steiger gestaan en jouw begeleider tot lichte wanhoop gedreven. Jouw zelfkennis geeft jou het vermogen om door de ruwe oppervlakken heen te kijken en het potentieel voor iets moois te zien. Dat kun je ook als leermeester.
‘Komt goed’
Dit is wat je met een grijns vol overtuiging zegt, terwijl je je leerling aankijkt en nog maar eens een evaluatiegesprek met korrel 140 voert. Want jij weet diep van binnen, dat juist de momenten die schuren, van leren en frustratie, precies zijn wat de hechting sterker maakt. De hechting tussen jou en je leerling én van de hechting van kennis en vaardigheden bij je leerling.
Aan het eind van de dag, als de verf is opgedroogd en je leerling in het lichtblauwe schijnsel van z’n smartphone naast je in de bus zit, besef je: het was weer een echt schuur-feestje vandaag, maar het schuren was het méér dan waard. Want dit zorgt niet alleen op de muur of op het kozijn maar ook in de band met je leerling, voor een glanzend, streeploos eindresultaat.
Dat besef komt net als bij jou vroeger, en nu bij je leerling, pas veel later en dat is helemaal goed!