Positieve Mindf*ck: de leermeester als SUPER-fan

door Maarten Brand en Wilbert Teunissen

Positieve Mindf*ck: de leermeester als SUPER-fan

Bij een recente leermeesterbijeenkomst in Brabant, sprak ik met leermeesters, maar ook met zes leerlingen. Allemaal volgen ze hun opleiding bij hetzelfde leerbedrijf, maar niet in dezelfde vestiging. Wat opviel; vier van hen waren méér dan positief over hun leerbedrijf, maar de resterende twee waren allesbehalve tevreden. Het hoge woord kwam er dan ook snel uit: er werd door leermeesters nogal eens gemopperd (in woord maar ook in houding, zoals zuchten en negatieve gebaren maken achter de ruggen van leerlingen om). Ook werden regelmatig zogenaamd ‘grappig bedoelde opmerkingen’ gemaakt.

Wegwezen

Beide jongens wilden graag verder in het vak, maar dit leerbedrijf leek voor hen geen optie meer. Eén van de jongens verwoordde het als: 'Stage afronden en wegwezen.' Doodzonde dus! Dit scenario is helaas niet uniek. Veel leerbedrijven in de schildersbranche hebben soortgelijke problemen. En dat is jammer, want deze situaties zijn te voorkomen als leermeesters een beetje meer als een cheerleader gaan denken en handelen.

Mindf*ck

Het doet me denken aan het televisieprogramma 'Mindf*ck' met Victor Mids. Enkele jaren geleden voerde de illusionist een experiment uit met een basketbal (‘de invloed van positiviteit en enthousiasme op leerprestaties’). In een basketbalhal probeerde een proefpersoon een basketbal in de basket te gooien. Vanaf de zijlijn stonden cheerleaders haar enthousiast aan te moedigen. Ze bakte er weinig van, maar door die continue positieve feedback, geloofde de proefpersoon dat ze de bal zelfs geblinddoekt perfect gooide. Dit zorgde ervoor dat ze na verloop van tijd daadwerkelijk vaker raak ging gooien.

Vervolgens voerden ze hetzelfde experiment uit met een professionele basketballer, maar dit keer ontving hij geen positieve feedback en stonden de cheerleaders te mokken aan de kant. Het resultaat? Ondanks zijn ervaring slaagde hij er niet in om raak te gooien en droop hij beteuterd af.

Wat kunnen we hieruit leren?

Doorzettingsvermogen, initiatief nemen en een stapje extra zetten, dat doen leerlingen niet als ze alleen maar negatieve feedback krijgen. Daarom delen we graag vier voorbeelden van feedback die je altijd moet vermijden, omdat ze leerlingen wegjagen.

• Feedback als een rechtstreekse aanval:
  “Snap je het nog steeds niet, sukkel!' Dit lijkt wellicht voor de hand liggend, maar helaas zien we nog steeds situaties waarin leerlingen de wind van voren krijgen. Ook helpt het niet als bedrijven, leerlingen en scholen naar elkaar wijzen als er iets tegenzit en afspraken niet soepel lopen. De volgende stelling past hier helemaal bij: “Gras groeit niet harder als je er aan trekt, wel als je het goed verzorgt”
• Feedback in het bijzijn van anderen:
  Zorg voor een veilige sfeer! Als je je leerling wilt aanspreken op gedrag, neem deze dan apart en bespreek het onder vier ogen. Een publieke berisping zal de leerling alleen maar terughoudender (en bozer) maken, terwijl we juist willen dat ze leren en groeien. Fouten maken hoort erbij, vernederen niet.
• Niet vertellen waarom je feedback geeft:
  Als je niet uitlegt waarom je feedback geeft, zal je boodschap weinig impact hebben. Leg altijd uit dat feedback bedoeld is om te helpen en dat je gelooft dat de leerling kan verbeteren.
• Alleen feedback geven bij kritiek:
  Laat je jezelf alleen horen als er iets misgaat? Gefeliciteerd! Dan ben je een motivatiekiller. Zorg ervoor dat je ook positieve ontwikkelingen benoemt. Alleen horen wat er niet goed gaat, werkt enorm demotiverend. Wees een super-fan, een aanmoediger en een cheerleader.

Hoe kun je meer een SUPER-fan of cheerleader zijn?

Door jezelf vaker als cheerleader op te stellen voelen leerlingen zich gewaardeerd en gesteund. Hierdoor zullen ze beter presteren, meer durven en meer initiatief nemen. Zo maak je van een leerling een echte vakman of vakvrouw.
Daarnaast vergroot je de kans dat ze na hun opleiding blijven werken bij jouw bedrijf, in plaats van naar de concurrentie te vertrekken. Een enthousiaste leerling is bovendien een ambassadeur voor nieuwe leerlingen! Dus, haal je pompoms uit de kast en wees een cheerleader, ook als je leerling nog niet zover is.

Jouw positieve insteek zal voor een open en veilige leeromgeving zorgen waarin de leerling meer vertrouwen krijgt in zichzelf en zijn/haar prestaties. Je leerling gaat meer proberen en boekt vanzelf een enorme vooruitgang als professional. Of je met die pompoms in je handen ook een cheerleaderpakje aantrekt en de leerling geblinddoekt laat werken; dat laat ik aan jou over 😉