‘Gouwe ouwe’ begeleidingsregels
door Maarten Brand en Wilbert Teunissen
‘Gouwe ouwe’ begeleidingsregels
Vorige week stond ik na afloop van een leermeester bijeenkomst, gezellig nog wat na te praten. Tijdens dit gesprek kregen we het over de beste tips voor het begeleiden van leerlingen. Na een stuk of wat algemene opmerkingen over “goed begeleiden is een vak apart” en flauwe grappen over en weer, vroeg één van de leermeesters; ”Alle gekheid op een stokje, zijn er niet een paar ‘gouwe ouwe-regels’ die nooit verouderen, voor het bieden van geweldige begeleiding?” Goede vraag, zei ik: die zijn er. Ik ga ze opschrijven in een blog. Dus dankzij Frans, Frans, Lorenzo en Remco heb ik een paar Goude Ouwe begeleidingstips verzameld. ‘6 gouden tips’ voor geweldige begeleiding.
TIP 1: Géén leerdoel, géén opleiding
“Als je niet weet waar je naar toe werkt, dan kom je meestal ergens anders uit!” Maak daarom altijd een concreet plan met uitgewerkte leerdoelen, samen met je leerling. Benoem precies wanneer het leerdoel is behaald en vergeet niet samen een stappenplan of planning te maken.
TIP 2: In een prettige sfeer, leer je meer
Ga voor een oprechte vertrouwensband met jouw leerling. Om goed te leren is het belangrijk dat je leerling zich veilig en op z’n plek voelt. Leer elkaar dus een beetje kennen en geef de leerling het gevoel dat deze ‘er mag zijn’. Natuurlijk mag het af en toe schuren; ‘zonder wrijving geen glans’, maar zonder een prettige sfeer om in te leren zal een leerling zich niet openstellen voor de leermeester.
TIP 3: Zorg voor de ‘ouderwetse’ 3 R’s; Rust, Reinheid en Regelmaat
Je leerling leert het beste als je de begeleiding gestructureerd aanpakt. Spreek elkaar op vaste momenten en doorloop zoveel mogelijk hetzelfde stappenplan. Juist die structuur maakt een leerling bewust van de voortgang die hij maakt. Rust, een georganiseerde schone werkplek en voldoende houvast helpen bovendien de leerling naar meer zelfvertrouwen..
TIP 4: Stel vragen, vragen en…. nog eens vragen
De beste leermeesters roepen niet van de zijlijn wat er goed of fout gaat, maar stellen vragen om het inzicht bij de leerling wakker te maken. “Welk cijfer zou je dit afgelakte kozijn geven en waarom?”. De antwoorden die de leerling geeft, zorgen er niet alleen voor dat de leerling sneller iets zal begrijpen, het zorgt ook voor hogere motivatie omdat de leerling gaat voelen dat hij het vak écht in de vingers gaat krijgen.
TIP 5: Evalueer; zijn we samen op de goede weg?
Bij het begeleiden van leerlingen ligt de focus op het te behalen resultaat. Daarom is het heel belangrijk dat de leerling en de leermeester continue checken, met de leerdoelen voor ogen, of ze nog op de juiste weg zijn. Je kunt hier bijvoorbeeld de WISH methodiek gebruiken. Die gaat als volgt: je bepaalt samen de Wens; bespreekt vervolgens de Intenties (hoe ga je daar komen); bepaalt de Struikelblokken (wat zijn mogelijke hindernissen voor de leerling) en spreekt vervolgens af welke Handelingen (stappenplan) je leerling gaat uitvoeren om die struikelblokken weg te nemen.
TIP 6: Geduld is een schone zaak
Soms word je helemaal knettergek van die eigenwijze leerling die continu dezelfde fouten blijft maken, of die leerling die echt wel wil, maar het maar niet in de vingers lijkt te krijgen. Dan is het de makkelijke route om die leerling op te geven, en misschien zelfs, weg te sturen. Lukt het niet? Probeer het nog een keer. Lukt het wederom niet? Pak het anders aan; …maar blijf wél proberen. En probeer daarbij het gedrag van de leerling, los te zien van de leerling zelf. Je beoordeelt gedrag, niet de leerling als persoon. “Niemand trekt ’s ochtends de gordijnen open om zijn werk te verknallen, ook een leerling niet”, zei een leermeester tijdens de leermeesterbijeenkomst.
Hij heeft gelijk.