Tijdens de opleiding al circulair aan de slag
Leerlingen die oude spijkerbroeken als decoratieve wandafwerking aanbrengen of leren schilderen met duurzame verven. Dit zit niet standaard in het lespakket voor schilders in opleiding. Maar als het aan de directeur van Schildersvakopleiding Hengelo Bert Hooijsma ligt, liggen er enorme kansen en wordt er in 2021 een pilot opgezet voor ‘circulair bouwen’ in de opleiding. ‘Voor een circulaire economie moeten we leren anders naar grondstoffen en huidige processen te kijken. Bedenk eens wat voor stap we maken als we onze leerlingen dat nu al mee kunnen geven.’
De pilot komt uit voort een aanvraag voor de inmiddels toegekende subsidie Arbeidsmarkt Overijssel 2020 van Provincie Overijssel. Het project is een samenwerking tussen IW Noord-Oost Nederland, Bouwschool Twente, ROC van Twente, Hout&Meubel en Schildersvakopleiding Hengelo. ‘Wij zijn gezamenlijk het Techniekhuis in getrokken en hebben een aantal speerpunten benoemd die we in ons gemeenschappelijk onderkomen willen realiseren. Het ontwikkelen van de opleidingsmodule ‘Circulair ontwerpen en bouwen’ maakt hier onderdeel van uit. We hebben ook vmbo-scholen en Saxion Hogescholen benaderd om het vmbo, mbo en hbo aan elkaar te verbinden met circulair bouwen en om studenten te kunnen trainen om multidisciplinair samen te werken.’
Verbindende factor van het Techniekhuis Twente
In 2021 zal voornamelijk gekeken worden hoe ‘circulair ontwerpen en bouwen’ praktisch verweven wordt in de opleidingen, zodat het in 2022 daadwerkelijk onderdeel is van de lesstof. Daar zijn nog wat stappen voor nodig, maar de basis staat er volgens Hooijsma. ‘Circulair betekent ook dat de keten intensiever met elkaar samenwerkt. Het “Techniekhuis Twente” leent zich daar perfect voor. Onze duurzaamheidsopstelling welke de studenten ontwerpen en bouwen is een mobiele unitsdie langs alle disciplines, zoals bouw, installatietechniek, afbouw, interieurbouw en onderhoud kunnen rijden voor circulaire werkzaamheden in hun opleiding.’
Koplopers uitnodigen voor gastlessen
‘De ontwikkelingen gaan in zo’n razendsnel tempo, dat je in het onderwijs eigenlijk altijd één stap achterloopt. Tenzij je de leerlingen direct bij de ontwikkelingen betrekt, ze informeert en er ook gelijk mee laat werken.’ Hooijsma ziet talloze mogelijkheden om invulling te geven aan de lessen. ‘Bedrijven kunnen gastlessen verzorgen over bijvoorbeeld luchtgommen, duurzame verven, slimme oplossingen in en van glas enzovoort. We willen koplopers uitnodigen om productkennis van duurzame verven aan leerlingen uit te leggen. Of leerlingen bij het leerbedrijf actief aan circulaire pilots laten meewerken. We willen een circulaire mind change op gang brengen.’
Foto: DenimTex / Jeans on the Wall
Lokaal bedrijfsleven speelt actieve rol
De eerste toezeggingen vanuit het bedrijfsleven zijn er ook al. Het nabijgelegen Gebr. Van der Geest heeft met Denimtex ‘Jeans on the Wall’ ontwikkeld: een 100% circulaire, decoratieve wandafwerking van oude spijkerbroeken. Kathrin Vulic, research developer bij Gebr. Van der Geest, denkt hardop mee. ‘Het aanbrengen van het materiaal vereist bepaalde kennis en handelingen die leerlingen nog niet gewend zijn. Dat kunnen we ze leren tijdens informatieve gastlessen. Daarnaast helpen we de circulaire economie te promoten door leerlingen de mogelijkheden én het belang van hergebruik vroegtijdig te laten zien.'
Ook Maurits Jansen van Mulder Vastgoedonderhoud uit Almelo wil de leerlingen graag meenemen in de circulaire stappen die het zelf wil maken. ‘Het begint bij bewustwording en automatisch denken in hergebruik in plaats van nieuwe grondstoffen verbruiken. Denk aan verf wat geschikt is voor recycling of biologisch afbreekbaar is. Reparatie- en detailverbeteringstechnieken ter behoud van bestaande kozijnen. Bouwtechnieken waarbij verlijming voorkomen wordt (remontabel bouwen). En hergebruik van bestaande materialen.’