Synthetische polymere microdeeltjes (SPM)

Ook wel bekend als microplastics

Synthetische polymere microdeeltjes (SPM)

Synthetische polymere microdeeltjes (SPM’s) is de nieuwe naam die de Europese Unie aan microplastics heeft gegeven. Het zijn kleine brokjes en schilfers van kunststoffen of plastics, die uiteindelijk met name in buitenwater kunnen worden aangetroffen. Vooral de kleinste deeltjes kunnen terechtkomen in vissen, waarna ze in de voedselketen van mens en dier terechtkomen. Hoewel er geen direct toxische effecten bekend zijn, is het duidelijk dat die deeltjes daar niet thuishoren.

Watergedragen verf

Microplastics kunnen worden gevormd door het afbrokkelen van grotere ‘plastic’ voorwerpen zoals: autobanden, textiel, plastic korrels, etc. Soms worden polymere deeltjes ook voor een speciaal doel aan een product toegevoegd, zoals aan gewasbeschermingsmiddelen en cosmetica. Ook in verf komen deeltjes voor die onder de EU-definitie van SPM’s vallen. Niet alleen poederlakken, matteringsmiddelen (wax dispersies), ultra light weight vulstoffen (bijv. in plamuur), maar ook de bindmiddelen van watergedragen verf kunnen onder de definitie vallen.

Drastisch beperken

De EU wil het gebruik en de emissie van primaire SPM’s (deeltjes die opzettelijk zijn toegevoegd) drastisch beperken. Er komt daarom een ban op het op de markt brengen en het gebruik van SPM’s. Het Comité risicobeoordeling (RAC) van ECHA heeft in juni 2020 advies uitgebracht. Momenteel worden de voorstellen door de lidstaten in het REACH Comité besproken en aangepast.

Uitzonderingen

De kern van die restrictie is het op de markt brengen te verbieden. Sommige toepassingen, waaronder industrieel gebruik, zijn uitgezonderd van de ban. Dat geldt ook voor sommige SPM-toepassingscombinaties. Voor die uitzonderingen komt er een informatie- (supply chain) en rapportage- (ECHA, Helsinki) verplichting. Uiteraard zullen er verschillende overgangstermijnen gehanteerd worden.  In een tweede fase gaat de EU zich ook storten op de secundaire microplastics (deeltjes die vrijkomen door verwering en slijtage van artikelen/voorwerpen).

Rapporteren

Zoals het er nu naar uitziet zullen de meeste coatingproducten en -processen gewoon door kunnen gaan, op grond van de uitzonderingen in de REACH-restrictie. De meeste poedercoatings worden uitgezonderd, want de grondstoffen die voor poederlakken worden gebruikt worden door de verfproducent geëxtrudeerd. Daar smelt het en dus veranderen de fysische eigenschappen. Er komt ook een informatieplicht (b.v. label) en een rapportageplicht voor milieuemissies door producenten en industriële gebruikers. Naar verwachting gaat de REACH-beperking op zijn vroegst in mei 2025 in.